İşlemci Nedir?
İşlemci, ya da MİB (Merkezî İşlem Birimi) (İngilizce adı CPU ‐ Central Processing Unit), bilgisayarın beyni diyebileceğimiz parçasıdır. Bilgisayarın gerçekleştirdiği işlemlere temel oluşturan hesaplamaları yapan parçadır. Seçeceğiniz işlemcinin modeli ve hızı (saniyede gerçekleştirebildiği işlem sayısı), bilgisayarınızla ne tür bir çalışma yapacağınızla ilgilidir. Özellikle grafik kalitesi
yüksek oyun ya da mimarlık ve mühendislik programları, bu yüksek kaliteli grafikleri ortaya çıkarmak için yüksek işlemci kapasitesine ihtiyaç duymaktadırlar.İşlemcinizi seçmeden önce yapacağınız en doğru şey, bilgisayarını sizin kullanacağınız amaçla kullandığını düşündüğünüz arkadaşlarınızınişlemcilerinin performanslarından memnun olup olmadıklarını araştırmaktır. Sizin
için en sağlıklı bilgiyi ortaya koyacak olan bu tür bir tecrübedir.
İşlemci Nasıl Çalışır?
İşlemcinin merkezi işlem birimi, matematiksel ve mantıksal işlem yapabilen bir birimdir. Bu birim, girdi ve çıktı birimlerinden gelen komutları uygulamaktadır. Tıpkı sinir sistemi gibi çalışır. Klavyede basılan bir tuş ya da mouse ile yapılan bir click, işlemci tarafından işlenmekte ve komuta çevrilmektedir. Tüm bu işlemleri ise saat döngüsünde yerine getirmektedir. İşlemcileri birbirinden ayıran temel özelliklerden birisi, işte bu saat döngüsünün farklı olmasıdır.
255 MHZ’lık bir işlemci, saniyede 255 milyon döngü yapmaktadır. İşlemcinin döngü hız kapasitesi arttıkça işlemci komutları daha kısa sürede gerçekleştirmektedir.
İşlemci Çeşitleri Nelerdir?
İşlemcinin temelde iki çeşidi bulunmaktadır. Slot işlemciler eski tip iken soket işlemciler modern işlemci çeşidi olarak bilinmektedir.
Slot işlemciler, tıpkı RAM bellek gibi bir boyuta ve görünüme sahiptir. Slot üzerinde yer alırlar ve soğutucuları da bu slot üzerinde bulunmaktadır. Eski tip anakart ile uyumludur. Anakarta dikey bir şekilde takılmakta ve kullanılmaktadır. Ancak günümüzde modern anakart üzerinde slot işlemci kullanılmamaktadır.
Soket işlemciler, daha ufak ve daha güçlü bir tasarıma sahiptir. Özellikle de 2000 sonrasında kullanılmaya başlanmıştır. Yeni tip anakart sisteminde, işlemcinin takılması için bir soket bulunur. Bu sokete işlemci takılabilir. Takılan işlemci aynı zamanda anakart üzerindeki veri yolları sayesinde veri aktarımı sağlar. Laptoplarda işte bu soket işlemciler kullanılmaktadır.
İşlemci Markaları Nelerdir?
En çok bilinen işlemci markalarından ikisi, İntel ve AMD markalarıdır. Aslında piyasada birçok marka yer almaktadır. Başlıca markalar: IDT, Motorola, NexGen ve Zilog markalarıdır. Fakat piyasadaki başarılı hamleleri sayesinde genel olarak AMD ve Intel işlemcileri bilgisayarlarda kullanılmaktadır.
AMD ve Intel, kendilerine ait işlemcileri üretirken seri halinde üretim yapmaktadır. Örnek olarak Intel işlemci serisinde en bilineni “i” serisidir. İ3, i5, i7 ve i9 işlemcileri, günümüzde bilgisayarlarda en sık görülen işlemci ailesidir. Bu işlemcilerdeki temel farklar ise;
Döngü hızı ve Çekirdek sayısıdır.
Ryzen serisi ise AMD tarafından üretilen bir işlemci serisidir. Son yıllarda Intel ile rekabet etmeyi başaran bir seri olan Ryzen, özellikle de bilgisayar toplayanlar için harika seçeneklere sahiptir. Ryzen serisinin alt elemanları ise; Ryzen 3, Ryzen 5, Ryzen 7, Ryzen 9 ve Theradripper’dir. İsimlerin farklı olmasının temel nedeni, Intel’deki gibi çekirdek ve hız farklarındandır. Ryzen 3, 4 adet çekirdeğe sahip giriş seviye işlemcilerden oluşurken Ryzen 9, 16 çekirdekli üst seviye işlemcilerde oluşmaktadır.